Epistasis - Definition, Causes, Types, Examples - Biology Notes Online (2024)

He aha te Epistasis?

Ko te Epistasis, he kupu tuatahi i whakauruhia e William Bateson i te tau 1909, e pa ana ki tetahi ahuatanga ira e huna ana, e whakamarumarutia ana ranei te paanga o tetahi rerekee i te ahua o tetahi atu ira. I puta mai tenei ariā mai i te whakamaramatanga tuatahi a Bateson, i muri mai ka whakamahi a RA Fischer i te kupu “epistacy” ki te whakaatu i te inenga tauanga i kitea i te wa e awe ai te taapiri o te waahi ki te whakaaturanga tohu.

Ko te tikanga, ka taea te mohio te epistasis he rereke mai i te huanga tohu tohu ka pahekohia nga rereke maha. Ka kitea tenei taunekeneke ira i roto i nga ahuatanga maha:

1. I te wa e pahekoheko ana i waenga i te rua, neke atu ranei o nga waahi ka puta he tohu tohu hou.
2. Ina huna e te allele i tetahi waahi nga paanga o nga alleles ki etahi atu waahi.
3. Ina whakarerekēhia e te allele i tetahi waahi nga paanga o nga alleles i tetahi atu waahi.

He mea nui kia mohio kei te mahi te epistasis ki te taumata tohu. Ka taea e te whakapuakitanga o tetahi ira motuhake te awe i te tohu tohu me te whakapouri i nga paanga o etahi atu ira tauwhitiwhiti. I roto i nga kupu ngawari ake, ko te epistasis te hononga i waenga i nga ira kore-allelic e rua, i reira ka hunahia, ka pehia ranei te whakaaturanga tohutoro o tetahi ira e te whakaputanga o etahi atu ira.

I nga wa o mua, ko te mahi turanga o Mendel and his colleagues postulated that individual traits were determined by the expression of a singular gene with two alleles, with one allele being dominant over the other. However, subsequent research unveiled that multiple genes could dictate the emergence of certain traits. This revelation indicated that Mendelian genetics did not account for unique inheritance patterns that deviated from the expected Mendelian ratios, such as the monohybrid (3:1) and dihybrid (9:3:3:1) ratios observed in the F2 generation.

I runga i tenei, na William Bateson raua ko RC Punnett i whakauru mai te "Factor Hypothesis." I whakamaramatia e tenei whakapae ko nga ahuatanga motuhake ka puta mai i te whakapuakitanga o nga ira maha. Ko enei tauwhitinga ira, ahakoa i waenga i nga ira allelic, kore-allelic ranei o te momo momo momo kotahi, ka puta he rereketanga o nga ahuatanga tohu.

Ko tetahi ahuatanga nui o te epistasis ko te whakaputanga o tetahi ira i runga i te whakahuatanga (te noho, te ngaro ranei) o tetahi atu ira. Ko te tikanga kaore nga ira e mahi mokemoke; ko ta ratou whakapuakitanga he mea whakawhirinaki. I te whanui, ka taea te whakarōpū i nga taunekeneke ira ki:

1. Pāhekoheko Intragenic (Allelic/Intra-allelic ira pāhekoheko): E pa ana tenei ki te tauwhitinga i waenga i nga alleles e rua o te ira kotahi.
2. Pāhekoheko ira (Ira-kore/Ira-a-waewae): E pa ana tenei ki te pahekoheko i waenga i nga ira kei runga i nga chromosomes kotahi, rereke ranei. I roto i tenei ahuatanga, he maha nga hua ira ka awe i tetahi ahuatanga.

Hei mutunga, ka tohuhia e te epistasis te ahua uaua o nga taunekeneke ira me nga tikanga maha e whakatau ana i nga putanga tohu. Ka whakawerohia te tirohanga ngawari o te whakaaturanga ira me te whakaatu i te hononga matatini o nga ahuatanga ira i roto i te whakatau i nga ahuatanga tohu.

Te hitori o te epistasis

Ko te Epistasis, he kupu e pa ana ki te pahekoheko i waenga i nga ira ka huna, ka whakarereketia ranei e tetahi ira te paanga o tetahi atu, he nui te horopaki o te hitori i roto i te ao o te ira. I roto i nga tau, ko te maaramatanga me te whakamaaramatanga o te epistasis kua tino kukuwhatanga, e whakaatu ana i nga ahunga whakamua o te rangahau ira me nga tikanga.

1. Te Takenga o te Waatanga:
   • Ko te kupu "epistasis" i tukuna tuatahi e William Bateson, i te mahi tahi me Florence Durham me Muriel Wheldale Onslow. Ko ta raatau mahi paionia i whakatakoto te turanga mo nga rangahau o muri mai mo nga taunekeneke ira.
2. Nga Tauira Moata me nga Whakaaro:
   • I te timatanga o te rautau 20, i hangahia nga tauira o te kowhiringa maaori i raro i te whakaaro ko ia ira i whai waahi takitahi ki te whakapakari tinana, i runga i te papamuri o etahi atu ira toharite. He ahua ngawari tenei tirohanga, e aro atu ana ki nga taunekeneke uaua e whakaatuhia ana e nga ira.
3. Te Tirohanga Genetics Evolutionary:
   • Na nga tauira taketake i roto i nga ira taupori, he maha nga tohunga ira kunenga i te tuatahi i kii he rerekee te epistasis ehara i te ture. Heoi, i te wa e haere haere ana te rangahau, ka kitea ko te whakaputanga o te allele he maha nga wa ka uru ki nga tauwhitinga uaua me etahi atu momo momo.
4. Ira Tauhira me te Rangatiratanga:
   • I roto i nga ira puāwaitanga, mena he epistatic te ira A ki te ira B, ko te tikanga ko nga ira ira A me B ka whakaputa takitahi i nga momo tohu. Heoi, ka whakakotahihia, ka puta mai he momo ahua rite ki te ira ira A anake. Ko tetahi tauira whakaatu ko te ira te kawenga mo te makawe parauri he epistatic ki te ira ka pakira katoa.
   • Ko tenei ariā o te epistasis ka taea te whakataurite ki te mana o te ira, kei reira nga alleles i te waahi ira kotahi e taunekeneke ana.
5. Te ahunga whakamua i roto i te Molecular Genetics:
   • Na te pikinga o te ira rapoi tangata, te ira ine, me te koiora rapoi, i whakawhänuihia te rangahau mo te epistasis ki te uru atu ki nga taonga tuku iho polygenic, quantitative trait loci (QTL), me etahi atu. Ko nga tikanga o naianei ka uru ki te ine i te paanga o nga ira ma te ine i nga owehenga tohutoro, te aromatawai ma te matū-koiora nga mahi pūmua.
6. Nga Tauira Koiora Rorohiko me te Whakawhanaketanga:
   • Kua kite te wa o naianei o nga ira i te whakawhanaketanga o nga tauira koiora rorohiko me te kukuwhatanga e whai ana ki te whakamarama i nga paanga o te epistasis ki te kukuwhatanga. I runga i nga wero rorohiko me te tauanga ki te tautuhi i nga takirua ira epistatic, ko etahi o nga rangahau ka whakatau i nga tokorua epistatic motuhake mo te tātari hohonu.

Hei whakarāpopototanga, kua tohuhia te haerenga o te mohio ki te epistasis e te kukuwhatanga tonu, mai i tana whakaaro tuatahi na Bateson me ona hoa mahi ki nga tauira rorohiko matatau o enei ra. I te mea e anga whakamua tonu ana te mara o te ira, ko te kanikani hianga o nga taunekeneke ira, e tohuhia ana e te epistasis, ka noho tonu hei kaupapa rangahau, e whakaatu ana i nga whakaaro ki nga uauatanga o te ture ira me nga taonga tuku iho.

Whakamaramatanga o te Epistasis

Ko te Epistasis he ahuatanga ira ka hunahia te paanga o tetahi ira, ka whakamarumaruhia ranei e te noho mai o tetahi atu ira, ka puta he rereke mai i te huanga tohu tohu.

Nga momo Epistasis

E ono nga momo tauwhitinga ira e pa ana ki te epistasis:

1. Epistasis rangatira

Ko te epistasis rangatira he momo tauwhitinga ira motuhake e huna ana, e huna ana ranei e te allele tino rangatira o tetahi ira te whakaaturanga tohutoro o nga alleles recessive me te rangatira kei etahi atu waahi o nga ira rereke. Ko tenei ahuatanga e kiia ana ko te epistasis ngawari na te mea he maamaa te whakamaarama a tetahi allele rangatira.

He Tauira Whakaata: Te Tae Hua i te Kamokamo Raumati (Cucurbita pepo)

Ko te tae hua o te Summer Squash he tauira matarohia hei whakamarama i te kaupapa o te epistasis rangatira. I roto i tenei momo tipu, e toru nga tae o nga hua hua: he ma, he kowhai, he kaariki.

Ko te raupapa ira mo enei tae e whai ake nei:

• Ko te allele mo te tae ma (e kiia ana ko te W) kei runga i nga tohu mo nga tae kowhai me te kaakaariki.
• Ko te allele tae kowhai, ka noho rangatira ki runga i te allele tae kaakaariki.

Ko te ahua nui o te W allele ko te ahua o tona aroaro ka huna i nga paanga tohutoro o etahi atu tohu mo nga tae kowhai me te kaakaariki. I roto i nga kupu ngawari, mena kei te noho te W allele, ahakoa etahi atu tohu, ka puta he tae ma te hua.

Hei whakaatu ake: I roto i te whiti ira, ko te W allele (e tohu ana i te tae ma) ehara i te mea rangatira noa ki te w allele engari e whakaatu ana hoki i te hononga epistatic ki runga i te G me te g alleles. Ina mahia he whitinga i waenganui i tetahi hua ma (kei a ia te W allele) me tetahi hua kowhai, ko te whakatipuranga F1 ka whakaatu te nuinga o nga hua ma. I te whakawhanaungatanga o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga hua o te F2 ki nga tae e toru: he kakariki, he kowhai, he ma. Heoi, ko te owehenga Mendelian e tumanakohia ana ko te 9:3:3:1 ka rerekee na te kaha o te paanga epistatic, ka puta ko te ōwehenga phenotypic o 12:3:1.

Ko te tikanga, ko te epistasis rangatira e tohu ana i te kaha o te toera rangatira kotahi ki te takahi me te huna i nga paanga o etahi atu tohu, ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian. Ko te take o te karaehe hua o te Summer Squash he tohu mo te hianga me te ahua maha o nga taunekeneke ira e whakahaere ana i nga putanga tohu.

2. Recessive epistasis

Ko te epistasis recessive he tauwhitinga ira motuhake e taea ai e te noho o nga alleles recessive hom*ozygous i tetahi waahi ira te huna, te huna ranei i te whakaaturanga tohutoro o nga alleles rangatira me te recessive i etahi atu waahi ira. Ko tenei momo tauwhitinga ka kiia ko te epistasis taapiri na te kaha o te allele recessive ki te taapiri, ki te whakakore ranei i nga paanga o nga alleles ki tetahi atu waahi.

He Tauira Whakaata: Te Tae witi i te Kanga me te Tae Koti i roto i te Labrador Retrievers

Ko te whakatau i te tae o te witi i roto i te kānga me te tae koti i roto i te Labrador retrievers hei tauira paradigmatic ki te whakamarama i te kaupapa o te epistasis recessive. I roto i tenei horopaki, ko te owehenga wehewehenga dihybrid Mendelian e tumanakohia ana o te 9:3:3:1 ka puta he panoni, ka puta he huringa phenotypic o 9:3:4 i roto i te whakatipuranga F2.

Hei ruku hohonu ki te tauira kanga:

• E toru nga tae o te kanga: he papura, he whero me te ma.
• Ko te noho tahitanga o nga momo tohu e rua, R me P, ka mutu i te whanaketanga o te tae papura.
• Engari, ko te noho mai o te R allele rangatira anake, i te kore o P, ka puta he tae whero.
• Ka kitea te tae o te witi ma i raro i nga tikanga whakaheke hom*ozygous.

I roto i te whiti ira e pa ana ki enei alleles, ka whiti nga kakano ma ki a raua, ko te hua o te whakatipuranga F1 ka whakaatu te nuinga o nga kakano papura. Ko tenei putanga na te whakakotahitanga o nga alleles R me P. Heoi, i runga ano i te whakatipuranga o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga kakano F2 ki nga tae e toru: Papura, Whero me te Ma. He rereke te ōwehenga tohutoro mai i te tumanako a Mendelian, ka puta he ōwehenga 9:3:4. I roto i tenei ahuatanga, ko te r allele, i te wa e huri ana ki te R, e whakaatu ana i te hononga epistatic i runga i te P me te p alleles.

Hei whakarāpopoto, ko te epistasis recessive e whakaatu ana i te awe nui o nga alleles recessive hom*ozygous ki te pehi i nga paanga o nga alleles ki tetahi atu waahi ira. Ko te karaehe o te witi i roto i te kanga e whakaatu ana i nga tauwhitinga ira uaua ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian. Ko tenei ahuatanga e whakanui ana i te ahua maha o te ture ira i roto i te whakatau i nga putanga tohu tohu me te kaha o nga alleles recessive ki te whai waahi nui i roto i tenei ture.

3. Epistasis Inhibitory rangatira

Ko te epistasis aukati rangatira he tauwhitinga ira motuhake e taea ai e te allele rangatira i tetahi waahi te peehi, te aukati ranei i te whakaputanga o nga alleles rangatira me te recessive i te waahi tuarua. Ka kiia hoki tenei momo tauwhitinga he tauwhitinga ira aukati na te kaha o te allele rangatira ki te aukati, ki te aukati ranei i te whakaaturanga tohutoro o nga alleles ki tetahi atu waahi ira.

He Tauira Whakaahua: Te Pigmentation Anthocyanin i roto i te Raihi

Ko te whakaritenga o te whakangao anthocyanin i roto i te raihi he tauira tino nui hei whakamarama i te kaupapa o te epistasis aukati. I roto i tenei horopaki, ko te 9:3:3:1 te tauwehenga wehewehe a Mendelian dihybrid e tumanakohia ana ka puta he panoni, ka puta he huringa phenotypic o 13:3 i roto i te whakatipuranga F2.

Hei ruku hohonu ake:

• Ko te allele tino nui, e tohuhia ana ko ahau, e whakahaere ana i te tae matomato o te raihi.
• Engari, ko te allele e kiia ana ko P te kawenga mo te tae papura o te raihi.

I roto i te whiti ira e uru ana ki enei alleles, ehara te I allele e whakaatu ana i te mana ki runga i tana taunga whakamuri i engari e whakaatu ana hoki i te hononga epistatic ki runga i te P me te p alleles. Ko te tikanga ko te noho mai o te I allele ka taea te huna, te aukati ranei i nga paanga tohu o te P me te p alleles.

Hei whakaatu i te putanga: Ina mahia he whiti i waenga i te kaakaariki (kei a ia te I allele) me nga tipu raihi papura, ko te whakatipuranga F1 te nuinga ka whakaatu i nga tipu kaakaariki. Ko tenei na te kaha aukati o te I allele. I te whakatipuranga ano o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga tipu o te F2 ki nga tae e rua: he kakariki me te papura. Heoi, ka rere ke te ōwehenga tohutoro mai i te tumanako a Mendelian puāwaitanga, ka puta he ōwehenga 13:3. I tenei ahuatanga, ko te aroaro o te I allele ka aukati i nga paanga o te P me te p, ka puta te tae kaariki. Engari, ko te kore o te I allele (e tohuhia ana ko ii) ki te hono ki te PP me te Pp ka puta he tipu papura.

Hei whakarāpopototanga, ko te epistasis aukati rangatira e whakaatu ana i te awenga hohonu o te allele rangatira ki te pehi i nga paanga o nga alleles ki tetahi atu waahi ira. Ko te whakaahuatanga anthocyanin i roto i te raihi he whakatauira i nga tauwhitinga ira uaua ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian, e whakanui ana i te uaua o te ture ira ki te whakatau i nga putanga tohu.

4. Epistasis tārite

Ko te epistasis taarua he tauwhitinga ira motuhake i reira te noho mai o te allele rangatira i tetahi o nga waahi motuhake e rua ka huna, ka huna ranei i te whakaaturanga tohutoro o nga alleles taapiri i nga waahi e rua. Ko tenei momo tauwhitinga ka kiia ano he tauwhitinga ira taarua, he epistasis rangatira taarua ranei na te kaha o nga alleles rangatira i tetahi o nga waahi e rua ki te whakakore i nga paanga o tetahi atu.

Tauira Whakaahua: Awn Character in Raihi

Ko te ahua o te awn i roto i te raihi he tauira paradigmatic hei whakamarama i te kaupapa o te epistasis takirua. I roto i tenei horopaki, ko te owehenga wehewehenga dihybrid Mendelian e tumanakohia ana o te 9:3:3:1 ka puta he huringa, ka puta he huringa phenotypic o 15:1 i roto i te whakatipuranga F2.

Hei ruku hohonu ake:

• E rua nga tohu torite, e tohuhia ana ko A me B, ka whakahaere i te ahua o te raihi.
• He mea tino nui te noho mai o te iti rawa kia kotahi noa nga allele (A, B ranei) mo te whakawhanaketanga o te ahua awn i roto i te raihi.
• He rereke, ko te kore o nga momo toi e rua, ka puta he ahua hom*ozygous recessive (e tohuhia ana ko aabb), ka puta ki nga tipu raihi kaore he awns, ka kiia he awnless.

I roto i te whiti ira e pa ana ki enei alleles, i te wa e whakawhitia ana te raihi raihi (kei a A, B ranei, e rua ranei) ki te raihi korekore, ko te whakatipuranga F1 e whakaatu ana i te nuinga o te raihi. Ko tenei putanga na nga paanga epistatic tino nui o nga alleles A me B. I te whakatipuranga ano o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga tipu raihi i roto i nga momo tohu e rua: he koara me te kore. He rereke te ōwehenga tohutoro mai i te tumanako a Mendelian puāwaitanga, ka puta he ōwehenga 2:15. I roto i tenei ahuatanga, ko nga alleles A me te B, i te wa e tohu ana i runga i o raatau hoa whakaheke, ka whakaatu ano i te hononga epistatic ki runga i a raatau. Ko te noho mai o te rua, te rua ranei o nga alleles ka mutu i roto i te ahua awn i roto i te raihi, ko te ahua o te hom*ozygous recessive (aabb) ka puta he raihi kore.

Hei whakarāpopototanga, ko te epistasis tārite e whakaatu ana i te awenga hohonu o nga alleles rangatira i tetahi o nga waahi e rua hei peehi i nga paanga o nga alleles whakaheke i nga waahi e rua. Ko te ahua o te awn i roto i te raihi e whakaatu ana i nga tauwhitinga ira uaua ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian. Ko tenei ahuatanga e whakanui ana i te ahua maha o te ture ira i roto i te whakatau i nga putanga tohu ahua me te kaha o nga alleles rangatira i nga waahi maha ki te whakaawe tahi i tetahi ahuatanga.

5. Recessive epistasis tārite

Ko te epistasis recessive taarua he tauwhitinga ira motuhake e taea ai e te noho o nga alleles recessive hom*ozygous i tetahi o nga waahi motuhake e rua ka huna, ka huna ranei i te whakaaturanga tohutoro o nga alleles rangatira i nga waahi e rua. Ko tenei momo tauwhitinga e kiia ana he mahi ira taapiri, e tohu ana ka mahi tahi nga ira e rua ki te whakaputa i tetahi putanga tohu tohu.

He Tauira Whakaata: Tae Puawai i roto i te Pi reka (Lathyrus odoratus)

Ko te tae o te puawai i roto i te pea reka he tauira tino nui hei whakamarama i te kaupapa o te epistasis recessive takirua. I roto i tenei horopaki, ko te tauwehenga wehewehenga dihybrid Mendelian e tumanakohia ana o 9:3:3:1 ka puta he panoni, ka puta mai he huringa phenotypic o 9:7 i roto i te whakatipuranga F2.

Hei ruku hohonu ake:

• Ko te tae papura o nga putiputi pea reka e kiia ana na te noho tahi o nga alleles e rua, e tohuhia ana ko A me B.
• Engari, ka noho enei alleles i roto i to ratou ahua hom*ozygous recessive (aabb) ranei i roto i nga tangata motuhake kei a ratou kotahi anake te allele nui (ahakoa AAbb, aaBB ranei), he ma te tae puawai ka puta.

I roto i te whitinga ira e whai ana i enei alleles, ka whakawhitia he puawai papura (kei a ia nga tohu A me B) ki te puawai ma, ko te hua o te whakatipuranga F1 ka whakaatu te nuinga o nga puawai papura. Ko tenei putanga na te whakakotahitanga o nga alleles A me B. Heoi, i te whakatipuranga ano o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga puawai F2 ki nga tae e rua: papura me te ma. He rereke te ōwehenga tohutoro mai i te tumanako a Mendelian puāwaitanga, ka puta he ōwehenga 9:7. I roto i tenei ahuatanga, ko nga alleles a me te b, i te wa e tohu ana i runga i o raatau hoa rangatira, ka whakaatu ano i te hononga epistatic ki runga i a raatau. Ko te noho mai o nga alleles whakamuri (aabb) me te noho kotahi anake o nga allele nui (A, B ranei) ka mutu ko te tae puawai ma i roto i te pī reka.

Hei whakarāpopototanga, ko te epistasis recessive tārite e whakaatu ana i te awenga hohonu o nga alleles recessive hom*ozygous i tetahi o nga waahi e rua hei pehi i nga paanga o nga alleles rangatira i nga waahi e rua. Ko te tae o te puawai i roto i te pea reka e whakaatu ana i nga tauwhitinga ira uaua ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian. Ko tenei ahuatanga e whakanui ana i te ahua maha o te ture ira i roto i te whakatau i nga putanga tohu ahua me te kaha o nga alleles whakaheke i nga waahi maha ki te whakaawe tahi i tetahi ahuatanga.

6. Te taunekeneke ira polymeric

Ko te tauwhitinga ira polymeric he ahuatanga ira motuhake e mahi tahi ana nga alleles i te rua, neke atu ranei o nga waahi motuhake ki te whakaputa i tetahi tohu tohu e whakaatu ana i te kaha ake o te korero i te mea e mahi takitahi ana enei alleles. Ko tenei momo pahekoheko e kiia ana ko te tauwhitinga ira taarua me te awenga whakahiato, e whakanui ana i te ahua taapiri o te huanga tohu tohu i te wa e noho ana nga alleles maha.

He Tauira Whakaahua: Te Hanga Hua i te Kamokamo Raumati

Ko te whakatau i te ahua o nga hua i roto i te Summer Squash he tauira tauira hei whakamarama i te kaupapa o te taunekeneke ira polymeric. I roto i tenei horopaki, ko te owehenga wehewehenga Dihybrid Mendelian e tumanakohia ana o te 9:3:3:1 ka puta he panoni, ka puta he huringa phenotypic o 9:6:1 i roto i te whakatipuranga F2.

Hei ruku hohonu ake:

• Ka taea e te Kamokamo Raumati te whakaatu i roto i nga ahua hua e toru: Kopae, Porohita, me te Roa.
• E rua nga alleles nui, e tohuhia ana ko A me B, ka whakahaere tahi i te ahua kōpae o te hua. Ina noho enei alleles e rua, ko te ahua o nga hua he kopae.
• Heoi, ko te noho mai o te kotahi noa o nga allele matua, ko A, ko B ranei, ki te kore tetahi atu, ka puta he ahua hua porohita.
• Ko te ahua roa o te hua ka kitea i raro i nga tikanga whakaheke hom*ozygous, e kiia ana ko aabb.

I roto i te whitinga ira e whai ana i enei alleles, i te wa e whitia ana he hua kopae (kei a ia nga tohu A me B) ki tetahi hua ahua roa, ko te reanga F1 te nuinga ka whakaatu i nga hua ahua kopae. Ko tenei putanga na te whakakotahitanga o nga alleles A me B. I te whakatipuranga ano o tenei whakatipuranga F1, ka puta nga hua o te F2 ki nga momo ahua e toru: Kopae, Porohita me te Roa. He rereke te ōwehenga tohutoro mai i te tumanako a Mendelian puāwaitanga, ka puta he ōwehenga 9:6:1. I roto i tenei ahuatanga, ko nga alleles A me B, i te wa e whakaputa takitahi ana i te ahua porowhita, ka mahi tahi i te ahua kōpae ina noho tahi. Ko te ahua o te hom*ozygous recessive (aabb) ka puta he hua roa te ahua.

Hei whakarāpopototanga, ko te tauwhitinga ira polymeric e whakaatu ana i te awe nui o nga alleles rangatira i nga waahi maha e mahi tahi ana ki te whakaputa i tetahi putanga tohu ahua nui ake i o raatau paanga takitahi. Ko te whakatau i te ahua o nga hua i roto i te Summer Squash e whakatauira ana i nga tauwhitinga ira uaua ka puta he rereke mai i nga tauira tuku iho a Mendelian. Ko tenei ahuatanga e whakanui ana i te ahua maha o te ture ira i roto i te whakatau i nga putanga tohu tohu me te kaha o nga alleles rangatira i nga waahi maha ki te whakaawe tahi i tetahi ahuatanga.

Nga momo rereke o te Epistasis

Ko nga taunekeneke epistatic, e tohu ana ki te hononga i waenga i nga ira ka hunahia te paanga o tetahi ira e tetahi atu, ka taea te whakarōpūhia ki nga momo waahanga. Ko enei whakarōpūtanga e ahu mai ana i runga i nga paearu rereke, e whakarato ana ia tangata i tetahi tirohanga motuhake mo te ahua me te paanga o enei taunekeneke.

1. I runga i te Putanga:
   • Epistasis pai: Ina he pai ake, he pai ake ranei te ahua o te ahua o te ahua, na te taunekeneke o nga huringa, ka kiia he epistasis pai.
   • Epistasis kino: Engari, ki te iti ake te pai, ki te pai ranei te putanga mai i te mea i tumanakohia, ka kiia he epistasis kino.
2. I runga i te Kaha me te Aronga o te Huringa:
   • Epistasis Nui: Ka kitea tenei karaehe o te epistasis ina he rereke te nui o te paanga o te rerekee i runga i te papamuri ira.
   • Waitohu Epistasis: I konei, ka huri te ahunga (he pai, he kino ranei) o te paanga o te rerekee i runga i te papamuri ira.
3. I runga i te maha o nga whakarereketanga kua whai waahi:
   • Epistasis Takirua: E pa ana tenei ki nga taunekeneke epistatic e rua nga huringa.
   • Epistasis raupapa teitei ake: Ina neke atu i te rua nga huringa e uru ana ki te tauwhitinga epistatic, ka kiia he epistasis teitei ake.
4. I runga i te motuhake:
   • Epistasis motuhake: I roto i tenei waahanga, ko te rereke kotahi ka whakarereke i nga paanga tohu o te iti o etahi atu rereke.
   • Epistasis kore-motuhake: He rereke, ko te whakarereketanga i roto i te epistasis kore-motuhake ka pa ki nga paanga o te huinga tino nui atu o etahi atu huringa.
5. I runga i te Inenga o te Whakawhitiwhiti:
   • Epistasis whanaunga-whakamuri: Ka tautuhia tenei momo epistasis ina ka aromatawaihia te taunekeneke ira mo tetahi papamuri ira motuhake.
   • Epistasis Whakamuri-Wawaenga: E tohu ana tenei ki te tauwhitiwhitinga ira toharite e kitea ana puta noa i nga momo ahuatanga ira.

tauira:

• Epistasis pai: Mēnā e rua ngā whakarerekētanga ka whakaitihia te oranga tinana mā te 10%, engari ka whakakotahihia, ka iti ake te oranga tinana ma te 15% hei utu i te 20% e tumanakohia ana, he pai te epistatic tenei taunekeneke.
• Waitohu Epistasis: Whakaarohia he rerekee e whakanui ana i te oranga o tetahi papamuri ira engari ka whakaheke i tetahi atu. Ko tenei huringa i roto i te ahunga whainga e whakaatu ana i te epistasis tohu.

Hei whakarāpopototanga, ko te whakarōpūtanga o nga taunekeneke epistatic e tuku ana i te huarahi hanganga ki te mohio ki te ahua maha o nga taunekeneke ira me o raatau paanga ki nga putanga tohu. Kei ia waahanga he tirohanga ki te hihiko o te hononga ira me ona paanga ki te oranga tinana me te kukuwhatanga.

Nga Take Ira me te Molecular o te Epistasis

Ko te Epistasis, he ahuatanga e whakarereketia ai te paanga o tetahi ira na te korenga o tetahi atu ira ranei, he mea whakaraerae te ira me te ira ngota. Kia rukuhia e tatou nga momo take me nga tikanga e arai atu ai ki nga taunekeneke epistatic.

1. Te taapiri:
   • Ka puta ake te taapiri ina whai waahi nga ira maha ki tetahi putanga kotahi. Hei tauira, ina hiahia te rauropi ki te ūkuikui, ka mahi tahi te maha o nga whākōkī ki te wawahi i ngā momo matū phosphorylated mai i te taiao. Heoi, ka kore te ūkuikui i te take whakawhāiti i te tipu, ka piki ake pea nga hua o te ūkuikui, ka puta te epistasis kino.
2. Epistasis i waenganui i nga Ira:
   • Ko te tukutuku uaua o nga taunekeneke i waenga i nga ira i roto i te ira o te rauropi ka puta he epistasis. Ka taea e enei taunekeneke te tika, penei i te wa e whakaputa ana nga ira i nga pūmua he waahanga o te matatini pūmua-maha, ka aukati ranei i nga mahi a tetahi. Ko te tikanga, ka taea te tauwhitiwhiti, ka kitea i roto i nga huarahi metabolic, tohu tohu ranei. Hei tauira, i roto i te ara metabolic, ka kore e whai hua te ira e whakawaehere ana i te whaakiki hei whakahiato i te penicillin i roto i te harore ki te kore e mahia e nga enzymes nga mea timatanga.
3. Epistasis i roto i nga Genes:
   • Ka taea hoki e nga taunekeneke intragenic te arahi ki te epistasis. Ka puta tenei i te wa e mahi tahi ana nga codons e rua i roto i te ira i roto i te tikanga kore taapiri. Ko tetahi tauira matarohia ko te rangahau o te rIIB cistron irakētanga i roto i te bacteriophage T4, ka taea e etahi irakētanga takirua te pehi i nga paanga o tetahi ki tetahi. He mea tino nui tenei rangahau ki te whakatau i te ahua takitoru o te waehere ira i te tau 1961.
   • I tua atu, ko te ahua uaua o nga mahi pūmua, penei i te kopaki, he maha nga wa e puta ai nga taunekeneke epistatic. Hei tauira, ko te noho o nga cysteine ​​e rua i roto i te pūmua ka taea te hanga i te piriti disulfide whakapumau, he whakaaturanga o te epistasis pai.
4. Heterozygotic Epistasis:
   • I roto i nga rauropi diploid, e rua nga kape o ia ira. Ina he rereke enei kape (alleles), ka taea e ratou te taunekeneke i runga i te huarahi e arai atu ai ki te epistasis, e kiia ana ko te interallelic or allelic complementation.
   • Ko nga tikanga penei i te whakawhiti, ka taea e te kaiwhakanui mai i tetahi allele te whakakorikoritanga mai i te kaiwhakatairanga o tetahi atu allele, ka arahi ki enei taunekeneke. Waihoki, e rua nga ngota ngota RNA kore-mahi ka taea te whakawhiti-splicing ki te whakaputa i te RNA mahi.
   • Ka kitea he tauira tauira i roto i te bacteriophages T4 mutants. I te wa e pangia ana e nga mutants e rua, ka puta mai he phages ka taea, ahakoa karekau e taea te mahi takitahi.
5. Epistasis Antagonistic:
   • I te nuinga o nga wa, ka taea e tetahi ira te huna, te whakararu ranei i te ahua o tetahi atu, ka puta ki te epistasis antagonistic. Ka kitea tenei ina he waahi nga ira rereke o te ara metabolic kotahi. He mea nui pea te hua o tetahi ira mo te whakaputanga, te mahi ranei o tetahi atu, e arai atu ai ki nga tauwhitinga ira-ira.

Hei whakatau, he nui, he uaua te ao o te epistasis, me nga tauwhitinga mai i nga ira takitahi ki nga huarahi metabolic katoa. Ko te maarama ki enei taunekeneke he mea tino nui mo te maaramatanga matawhānui o te ira, e whakaatu ana i nga tirohanga mo te kanikani hianga o nga ira e pou here ana i te tini o te oranga.

Tauira o Epistasis

1. Te retriever mo te Labrador

Ko te tae koti o te Labrador retriever, he momo kuri rongonui, he tauira matarohia o te epistasis. Ahakoa he ira to te momo mo nga tae pango me te koti tiakarete, ka miharo pea tetahi mo te noho mai o nga Labrador kowhai. Ko te tikanga tenei ki nga "ira toronga," he ira epistatic recessive. Ko enei ira ka aukati i te poaka tae kia tae ki te huruhuru, ka puta ko te tae o te koti kowhai.

2. Epistasis i roto i te Tangata

Ko nga tohu tohu tangata, penei i te kiri, te kanohi, me te tae makawe, he maha nga wa ka uru ki nga taunekeneke ira uaua. Ahakoa ka ara ake etahi ahuatanga polygenic penei i te makawe kakaho, te marama-parauri, te pango-parauri ranei kaore he awe o te epistasis, ko etahi, penei i te makawe whero, me whai ira epistatic hei whakapuaki.

Ko te Albinism, tetahi atu tauira, he huanga tohu ahua ake o te epistasis. Ma te hohonu ki te tae makawe, ka whakatauhia te ahuatanga polygenic e te maha o nga ira. Ko te ahua o te umelanin e kiia nei ko te eumelanin, hei tauira, ka puta he makawe pouri-parauri, pango ranei. Ko te whakahiato me te tohatoha o tenei poaka e whakahaerehia ana e nga ira maha, tae atu ki te ira melanocortin 1 receptor (MCR1). Ko te pūmua MCR1, i hangaia e tenei ira, ka mahi tahi me te tyrosine ki te whakahiato i te eumelanin. Ko etahi atu ira nui ko te OCA2, e awhina ana ki te hanga melanin, me te HERC2, e uru ana ki nga tikanga here-whakaahua.

Kua tautuhia te ira epistatic mo nga makawe whero o te tangata. Ko nga makawe whero ka puta mai i te kohikohinga o te pheomelanin. He momo rereke o te ira MCR1 ka aukati i te hurihanga o te pheomelanin ki te eumelanin, ka puta te ahua o te ahua o te makawe whero.

3. Heru i roto i nga heihei

Ko nga rangahau o te timatanga o te rautau 20 a William Bateson raua ko RC Punnett o Ingarangi i ruku ki te ira o nga heru heihei. I kitea e ratou ko te ahua o te heru i roto i nga heihei, ahakoa "kotahi" ka kitea i roto i nga Leghorns, "pea" pera i te Brahmans, "rose" pera i te Wyandottes, i whakatauhia e te taunekeneke o nga ira motuhake e rua. He mea nui te whakatipuranga pono kia kitea ai enei heru.

I tua atu, ko te heihei Wyandotte e whakaatu ana i nga momo tae na te epistasis ira. Ahakoa ko nga tae noa he ma, he parauri, he mangumangu, ko te heihei Wyandotte papura onge he hua o nga taunekeneke ira ahurei, he mea whakamiharo o te taiao.

Ko te tikanga, he mahi nui te epistasis ki te whakatau i te tini o nga momo tohu puta noa i nga momo. Mai i te tae o te koti o nga kuri ki te tae makawe o te tangata me te ahua heru i roto i nga heihei, ko te kanikani hianga o nga ira i raro i te awe o te epistasis e hanga ana i te rereketanga ka kitea e tatou i te ao taiao.

He rite ki waenga i te Epistasis me te Rangatiratanga

He rerekee i waenga i te Epistasis me te Rangatiratanga

Nga paanga o te epistasis

Ko te Epistasis, ko te pahekoheko i waenga i nga ira e huna ana, e whakarereketia ana ranei e tetahi ira te paanga o tetahi atu, e whai paanga nui ana ki nga momo rohe o te ira me te koiora ngota. Ko te maarama ki enei taunekeneke he mea tino nui mo te maaramatanga o te hanganga, te mahi, me te whanaketanga o nga ara ira.

1. Nga Ara Ira me te Kuwhatanga Molecular:
   • He tino mahi te Epistasis ki te whakaatu i te hanganga me te mahi o nga ara ira. Ko enei ara, he raupapa o nga ira e pahekoheko ana ki te whakaputa i tetahi tohu tohu, ka awehia e nga taunekeneke epistatic.
   • Hei tauira, ko te kukuwhatanga ngota ngota o nga mate hopuhopu, penei i te HIV me te Rewharewha, kua tino hanga e nga taunekeneke epistatic. Ka taea e enei taunekeneke te whakatau i te kino, te tuku, me nga tauira aukati o enei tukumate.
2. Putanga o Te Whakatairanga Materopi:
   • Ko nga taunekeneke epistatic te mea nui o te putanga o te parenga paturopi i roto i nga momo huakita maha. I te wa e pahekoheko ana nga ira e tuku atete ana ki nga patu paturopi, ka taea e ratou te whakanui, te whakaheke ranei i te aukati katoa o te rauropi, ka awe i te huarahi o te whanaketanga ātete.
3. Oncology and Drug Discovery:
   • I roto i te ao oncology, he mea nui te mohio ki te epistasis mo te kitenga tarukino. Ko etahi o nga ira, ina pahekoheko ana, ka awe i te haere o te mate pukupuku, te urupare ranei ki te chemotherapy. Ma te aro ki enei taunekeneke, ka taea e nga kairangahau te whakawhanake i nga rautaki rongoa whai hua mo te maimoatanga mate pukupuku.
4. pūmua Hoahoa me te Hanganga:
   • Ka taea e nga tauira epistatic te whakaatu i nga whakaaro nui ki te hanganga o nga pūmua me te ahua o o raatau taunekeneke tinana. Ma te mohio he pehea te awe o nga ira i te hanga me te mahi o nga pūmua, ka whai waahi nga kaiputaiao ki te waahi o te hoahoa pūmua, e arai ana ki te whanaketanga o nga pūmua hou me nga mahi e hiahiatia ana.
5. Rangai Hauora me te Rongoa Whaiaro:
   • Ko nga paanga o te epistasis ka toro atu ki te waahanga hauora, ina koa ki te waahi rongoa whaiaro. Ma te mohio ki te taunekeneke o nga ira, ka taea e nga tohunga rongoa te matapae me pehea te urupare a te tukumate, te manawanui ranei ki nga maimoatanga motuhake. Ma tenei matauranga ka taea te whakarite rautaki rongoa, me te arotau i nga hua mo nga turoro takitahi.

Hei whakamutunga, ehara te epistasis i te paheketanga ira anake engari he ahuatanga e whai kiko ana ki nga momo rohe putaiao. Mai i te hanga i te huarahi o te kukuwhatanga ki te awe i nga maimoatanga rongoa, ko te maarama ki nga taunekeneke epistatic te mea nui mo te ahu whakamua i roto i te ira, rongoa, me te koiora irapoi.

Mahere Hinengaro mo te Epistasis

Nga mahi rangahau hou mo te epistasis

1. Te urutaunga tere o te whakakotahi ano i nga taupori ki runga i nga whenua totika
   • Kaitito: Juan Li, André Amado, Claudia Bank
   • Tau Whakaputa: 2023
   • Overview: Ka rukuhia e tenei rangahau he pehea te awe o te rereketanga ira ira ki te urutaunga polygenic ki te whakakotahi ano i nga taupori. E whakau ana te rangahau ko te whakakotahitanga ka arai i te neke o te taupori ma nga whenua taratara. E whakaatu ana hoki i te hononga o te whakakotahitanga me te epistasis ki te hanga i te ara kunenga o nga taupori ki tetahi taiao hou.
   • Hononga ki te rangahau
2. Ko te epistasis e whakawhirinaki ana ki te taiao ka piki ake te kanorau tohu tohu i roto i nga whatunga ture ira
   • Kaitito: Florian Baier, Florence Gauye, Ruben Perez-Carrasco, Joshua L. Payne, Yolanda Schaerli
   • Tau Whakaputa: 2023
   • Overview: Ko tenei rangahau e aro ana ki te ahua o nga rerekeetanga ki nga kupenga ture ira ka noho kino, hei puna o nga mea hou. Ka hurahia e te rangahau te nui o te epistasis e whakawhirinaki ana ki te taiao, ka nui ake te kanorau tohu ahua nui atu i te mea ka taea i te kore o taua epistasis. Ko nga kitenga ka korerohia i roto i te horopaki o te whanaketanga o nga hototahi ranu me nga mea hou.
   • Hononga ki te rangahau
3. Te tirotiro i te epistasis i roto i te whakaaro whakamomori ma te whakamahi i te whakahekenga inenga maha: He rangahau taupori mai i te Raki o Inia
   • Kaitito: Vineet Chaudhary, Suchita Rawat, Ketaki Chandiok, Kallur Nava Saraswathy, Sneha Yadav
   • Tau Whakaputa: 2023
   • Overview: Ko te whainga o tenei rangahau ki te mohio ki te hononga o te whakaaro whakamomori (SI) me nga polymorphisms ira kua tohua me o raatau taunekeneke epistatic ma te whakamahi i te tātaritanga Multifactor Dimensionality Reduction (MDR). I whakahaerehia te rangahau i waenga i nga tangata takitahi mai i Haryana, Te Tai Tokerau India. I kitea e te rangahau ko te AA genotype o KIAA0319 rs2760157 i tino teitei ake i roto i nga whakaaro, engari kaore te SI i hono takitahi ki tetahi SNP. Ko te mahi o te epistasis synergistic i roto i te SI me tirotirohia i roto i nga rangahau a meake nei.
   • Hononga ki te rangahau

FAQ

Tohutoro

• Phillips, P. Epistasis — te mahi nui o nga taunekeneke ira i roto i te hanganga me te whanaketanga o nga punaha ira. Nat Rev Genet 9, 855–867 (2008). https://doi.org/10.1038/nrg2452
• Churchill, GA (2013). Brenner's Encyclopedia of Genetics || Epistasis. , (), 505–507. doi:10.1016/b978-0-12-374984-0.00482-4
• Churchill, GA (2001). Encyclopedia of Genetics || Epistasis. , (), 638–641. doi:10.1006/rwgn.2001.0417
• Heather J. Cordell, Epistasis: he aha te tikanga, he aha te tikanga, me nga tikanga tauanga kia kitea i roto i te tangata, Human Molecular Genetics, Volume 11, Issue 20, 1 October 2002, Pages 2463–2468, https:// doi.org/10.1093/hmg/11.20.2463
• https://www.genome.gov/genetics-glossary/Epistasis
• https://bio.libretexts.org/Bookshelves/Introductory_and_General_Biology/Book%3A_General_Biology_(Boundless)/12%3A_Mendel’s_Experiments_and_Heredity/12.3%3A_Laws_of_Inheritance/12.3F%3A_Epistasis
• https://www.slideshare.net/rajpalchoudharyjat/epistasis-and-its-different-types
• http://www.cs.cmu.edu/~sssykim/teaching/s13/slides/Lecture_epistasis.pdf
• https://science.umd.edu/classroom/bsci410-liu/BSCI410-S09/Lecture5.pdf
• https://cupdf.com/document/epistasis-56947769b4e47.html
• http://www.surendranathcollege.org/new/upload/DIPASREE_ROYCHOWDHURYEPISTASIS%20class%2012020-04-09DRC-%20Epistatis-converted.pdf
• https://www.biologydiscussion.com/genetics/gene-interactions/epistasis-and-dominance-similarities-and-dissimilarities/37795
• https://www.biologydiscussion.com/genetics/gene-interactions/top-6-types-of-epistasis-gene-interaction/37818
• https://courses.lumenlearning.com/wm-biology1/chapter/reading-epistasis-2/

E pā ana Whakairinga

• Ko te Wobble Hypothesis – Whakamaramatanga, Whakamaramatanga, Hiranga
• He aha te Dihybrid Cross? Nga Tauira, Nga Hipanga, Te Hiranga
• Nga Ture a Chargaff - Ture Tuatahi me te Ture Tuarua
• Karyotype me te Idiogram - Whakamaramatanga, Tikanga, Hipanga, Tono
• Tutohi Codon me te Ripanga Codon